Prof. Dr. Saim Akзэl: Юeflik, bageti eline alэp sahneye зэkmakla olmuyor

Ben Barok, klasik ve romantik mьziрi severim. Црrenmenin sonu yok, ayrэca bir senfoniyi yцnetirken duyulan haz da зok bambaюka bir юey. Bu dцnemlerde oda orkestralarэyla da зok зalэюtэm ve bir hayli turneler yaptэk. Цnce baю kemancэ ve solist olarak yetiюtiriyor kendini, ardэndan da orkestra юefliрine yцneliyor. Bence her kьзьk зocuk mьzikle ilgilenmeli, en az bir enstrьman црrenmeli. "Hani юarkэ"" diye sordum. Burasэ klasik mьzik okulu" dedi. Orada doрdum. . Bu plak o yэl Hollanda'da en зok satэlan plak oldu. Bunlarэ yaparken motivasyonunuz neydi"Yьksek okulu Almanya'da bitirdim. Ben de tutturdum юarkэcэ olacaрэm diye. MAALESEF KEMANI BIRAKMAK ZORUNDA KALDIMOrkestra yцnetmek, mьzik yapmak, sahnede olmak size kendinizi nasэl hissettiriyor"Эcracэlэk baюka bir юey, юeflik baюka bir юey. Mьziрin diрer dallarэna negatif bir aзэdan bakmam. Bir usta olarak genз sanatзэlara neler sцylemek istersiniz"Mutlaka bir enstrьman зalmalэlar. Fakat ben tekrar dilekзe verdim ve kesin olarak yurda dцndьm. Hatta orkestradan ayrэlma dilekзemi verdiрim zaman orkestranэn genel mьdьrь dilekзemi yэrttэ, "Юaka yapэyorsun" dedi. Ьnь ve katэlэmcэlarэ Karadeniz dэюэna da yayэlэnca Nihat Bey'e "Bunun adэ Tekfen Filarmoni Orkestrasэ" olsun dedim. Зьnkь Hollanda'da зok iyi durumdaydэm. Bu nedenle mьzisyen olduрuma юьkrediyorum. Dr. Ne gelen oldu ne de giden. Ancak bageti alэp eline sahneye зэkmakla olmuyor юeflik. Babam kцyьn hafэzэydэ, ben hafэz oрluyum. HER ЮEYЭ BIRAKIP YURDA DЦNMEYЭ TERCЭH ETTЭMBorusan ve Tekfen gibi orkestralarэ, birзok ьniversitede de зeюitli mьzik topluluklarэ kurdunuz. Bir gьn gelip ellerimizi kontrol ettiler. Юimdi de Эsrail-Filistin. Orkestra юefliрi yaptэрэm iзin de bu bestecilerin eserlerini de sэk sэk yцnetiyorum. Ama mesafe kэsaydэ ve en sevdiрim юarkэlarэ sцyleyemeden eve dцnьyordum. Dьюьnьn 50 sene keman зalmэюsэnэz, kemanэ o kadar зok seviyorsunuz ama bir gьn зalamaz hale geliyorsunuz. Mьziрe ve hayatэna dair konuюtuk. . Mьzisyen olmasaydэm o bьyьk bestecileri nasэl tanэrdэm" Usta mьzisyenlerden sonra doрmuю olmayэ цnemli bir юans olarak gцrьyorum. Ьlkenin problemleri ve sorunlarэndan uzak kalmamayэ tercih ediyorum. Bakэn mьziрin зeюitleri olabilir. Dцndьkten sonra Tьrkiye'de oda ve цzel orkestralarэn olmadэрэnэ fark ettim. BABAMA MЭNNETTARIMЗocukluрunuzda mьziрe olan ilginiz nasэldэ"Эlkokulu Biga'nэn Dimetoka kцyьnde okudum. Kьзьkken sesim gьzeldi, юarkэ sцylerdim. Ben bunlardan olmadэm зьnkь baю kemancэ ve solist olarak bir hayli gцrevde bulundum, maalesef uzun seneler цnce sol elimde yaюadэрэm bir saрlэk sorunundan dolayэ kemanэ зalamaz hale geldim ve bэrakmak zorunda kaldэm. Yetiюtirdiрim црrenciler bugьn dьnyanэn dцrt kэtasэnda. Koskoca bir toplumun bцyle bir boюluрu nasэl olabilir diye dьюьndьm ve orkestralar kurmaya baюladэm. Tьrk bestecilerimizden de Adnan Saygun, Ulvi Cemal Erkin ve Cemal Reюit Rey benim iзin зok цnemliler. . Ama o zaman Karadeniz Oda Orkestrasэ olarak kuruldu. Buna цncьlьk etmekten kэvanз duyuyorum. Bunlarsэz yapamam. O da kabul etti. Babamэn bu tutumu sayesinde konservatuvar sэnavэna gцtьrdьler beni. Babam beni okula bэraktэ ve gitti. Юeflik ve hocalэрa yцnelerek bu durumu yenmeyi baюardэm. 1981 yэlэnda Hollanda'da baю kemancэ iken yurda dцnmeye karar verdim. HER ЗOCUK BЭR ENSTRЬMAN ЦРRENMELЭMьzik iyileюtirir sцzьne katэlэyor musunuz" Siz hangi mьzisyenleri ve mьzik tarzlarэnэ seviyorsunuz"Evet katэlэyorum зьnkь mьzik insanэn ruhunu okюayan ve zenginleюtiren bir юey. Эstanbul Belediye Konservatuvarэ yatэlэ kэsmэnэ kazandэm. Hollanda'da da 5 sene Frysk Orkestrasэ'nэn baюkemancэlэрэnэ ьstlendim, Milano'da birinci kemancэlэk yaptэm. "Ne юarkэsэ" diye sordu Ekrem Hoca, "Burada юarkэ falan yok. Цrneрin bakkala giderken. Kendimi юefliрe ve hocalэрa adamasaydэm bunun sonu kцtь olabilirdi. 5 yэl yцnettim ve 4 tane de tanэnmэю sanatзэlarэmэzэn solist olarak katэldэрэ CD зэkardэm. Bu orkestra ile de birзok konser verdik, ьniversitenin kutlama tцrenlerinde зaldэk fakat araya pandemi girdi ve birзok юey aksadэ. Эstanbul, Romanya ve Kiev'de Зaykovski Mьzik Akademisi'nde eрitimler aldэm. Radyo yeni зэkmэюtэ o zaman, biz de almэюtэk, юarkэlar dinleyip ezberliyordum. Ben de yollarda юarkэ sцylьyordum. Beni onun yanэna verdiler. 20 binden fazla kiюi цldь ve bunlarэn da bьyьk bir kэsmэ kadэnlar ve зocuklar. Зьnkь herkesin gцrevidir ьlke sorunlarэyla ilgilenmek. Kitap ve gazete okumayэ da. Kцln Devlet Yьksek Mьzik Okulu'nda eрitimimi tamamladэm. Bьtьn tьrlere saygэm var. Babam bir gьn gazetede konservatuvar ilanэnэ gцrmью. Mutluluktan uзuyordum, Ahmet Ьstьn gibi biri olacaрэm diye dьюьnьyordum. MЬZЭK YAЮAMIN TA KENDЭSЭMьzik sizin iзin ne demek"Mьzik bana gцre yaюamэn ta kendisi. Ekrem Zeki Ьn, keman црretmeniydi okulda. Saim Akзэl. Baюэmdan kaynar sular dцkьldь o an. Эnюallah dьzelir. Bu nedenle her aileye tavsiye ediyorum зocuklarэna bir enstrьman зalmayэ црretmelerini. Hatta sahneye de davet edip bir parзayэ yцnetmemi istediler ben de Nihavend Longa'yэ yцnettim. Hafэz babasэnэn gazetede gцrdьрь konservatuvar okulu ilanэyla baюlayan mьzik yolculuрunda 65 yэlэ geride bэraktэ. 19 Mayэs Genзlik Orkestrasэ'nэ, Niюantaюэ Ьniversitesi Orkestrasэ'nэ ve Mьlkiyeliler Birliрi Topluluрu'nu da yine ben kurdum. . Bu ьzьntьmь hocalэрa kendimi vererek ve юeflik yaparak unutmaya зalэюtэm. Ьniversitelerde de orkestralar kurdum. Japonya'dan Avrupa'ya kadar birзok konserler verdik. Biz de kendisiyle hocasэ olduрu Haliз Ьniversitesi'nde bir araya gelerek keyifli bir sцyleюi gerзekleюtirdik. Цrneрin Зaykovski benim vazgeзemeyeceрim bir bestecidir. Borusan bunlardan biridir. . Tiyatroda, operada, sinemada. Юeflik цyle "Црrendim bitti tamam ben юef oldum" diyebileceрiniz bir alan deрil. Elinizdeki sorunun ardэndan yэllarca зaldэрэnэz kemanэ bэraktэnэz. Babama зok minnettarэm mekвnэ cennet olsun, onun sayesinde buralara geldim. Kesin dцnью kararэ aldэm fakat o yэl bir de Hollanda'da 13 parзadan oluюan bir 'long play' plak зэkardэm. Enstrьman црrenmek зaba ister. Зok юaюэrmэюtэm, meрer baюarэlэymэюэm kemanda ve piyanoda. Beю yэlэn sonunda da Tekfen Filarmoni Orkestrasэ'nэ kurdum. Onlara ulusal ve evrensel зok sesli mьziрi dinlemelerini, anlamaya ve црrenmeye зalэюmalarэnэ tavsiye ederim. Kэsa bir sьre цnce Nihat Bey'in цlьm yэldцnьmьnden цtьrь onun hatэrasэna verilen konsere davet edildim, seyirciler arasэndaydэm. Ulusal ve evrensel зok sesli mьziрi seviyorum ve deрerli buluyorum. Эntihara kadar gidebilirdim. . Japonya'dan Eski Sovyetler Birliрi Cumhuriyetlerine, Avrupa'dan Amerika'ya kadar dьnyanэn dцrt bir yanэnda solist ve baю kemancэ olarak konserler vermiю, orkestralar yцnetmiю usta bir isim Prof. Bu orkestrada 23 ьlkeden sanatзэlar yer alэyordu. Okul Эstanbul'daydэ. Bazэ yazэlarэm da gazetelerde yayэnlandэ. Bu orkestrayэ 20 yэl yцnettim. Bu nedenle ne зalarlarsa зalsэnlar, hangi tьr mьzik yaparlarsa yapsэnlar; onda ileriye gitmeye ve baюarэlэ olmaya odaklanmalэlar. Kendi sahasэnda baюarэlэ olmuю herkesi takdir ederim. Verdiрim konserler dэюэnda yazэ yazmayэ da зok seviyorum. Bunlarэ mьziksiz dьюьnebiliyor musunuz" Mьzik insanэn vazgeзemeyeceрi, doрasэnda olan ve tabiatta bulunan bir olay. Bunlardan en цnemlisi Haliз Ьniversitesi'nde kurduрum oda orkestrasэdэr. Bu alanda sanatзэ yetiюtiren bir eрitimci aynэ zamanda. Siz bir mьzik aleti зalmayэ parayla satэn alamazsэnэz. SAVAЮLAR ЭNSANLIРA HЭЗ YAKIЮMIYORNasэlsэnэz, юu ara hayata ve gьndeme dair neler dьюьnьyorsunuz"Yaюamaya devam ediyorum ama dьnyanэn юu an iзinde bulunduрu durum elbette hoю deрil. Elbette зok bьyьk ьzьntь yaюadэm. Elimden geldiрi kadar da icra etmeye зalэюэyorum. Зьnkь dikkat ederseniz her юeyde mьzik vardэr. O rahatsэz oluyordu. Babama mektup yazdэm, gelin beni alэn, burasэ yanlэю okul diye. Эki sene sonra bir iю insanэ okula bir keman hediye etti, "Bunu sizin takdir edeceрiniz bir црrenciye hediye olarak verin" diye. Okul da beni layэk gцrdь, tцren yapэlmэюtэ. Dьюьnmeyi, felsefeyi ve edebiyatэ зok seviyorum. Babamэn beni bu okula gцndereceрini duyanlar babama "Yahu sen hafэzsэn, oрlunu nasэl юarkэcэ okuluna gцnderirsin"" demiюler. Savaюlar, зatэюmalar; insanlэрa hiз yakэюmэyor. ЬLKE SORUNLARIYLA ЭLGЭLENMEK HERKESЭN GЦREVЭ65 yэlэ geride bэraktэnэz mьzikal yolculuрunuzda. Tьrkiye'ye dцnьюьmьn цnemli olaylarэndan bir tanesi de bu цzel orkestralarэ kurmuю olmam diye dьюьnьyorum. Evde yaюlэ bir anneanne vardэ, Ayюe Nine. Mecburen keman црrenmeye baюladэm. Ben de зocukluk aklэyla bakkaldan en цnemli alacaрэmэ юeyi bilerek unutuyordum, sonra tekrar bakkala gцnderiliyordum ve yolda geri kalan юeyleri sцylьyordum. O zaman Borusan Oda Orkestrasэ olarak kurdum. . Beni зok etkiledi. Зьnkь o zaman kendilerini tatmin, dinleyicilerini de memnun ederler. Ertesi gьn Vatan, TAN ve Cumhuriyet gazetelerinde resmimi basmэюlardэ. Hiз unutmuyorum babam da onlara "Ben Cumhuriyet hafэzэyэm, siz anlamazsэnэz, iюime karэюmayэn" diye cevap vermiю. Юцyle bir dцnьp baktэрэnэzda ne geзiyor aklэnэzdan"Yetiюtirdiрim црrenciler ve onlarla verdiрim konserler geliyor aklэma. . Bana gцsterip "Bak sana gцre юarkэcэ okulu varmэю" dedi. Konservatuvardan 9 sene sonra mezun oldum. O an neler dьюьndьnьz"Kemanэ зalamaz hale geldiрimde tabii зok ьzьldьm, kahroldum. Geldiрi noktada yetiюtirdiрi yьzlerce sanat црrencisi, verdiрi yьzlerce konserin derin hazzэ ve bu alana sunduрu katkэlarэn tarifsiz gururunu yaюэyor. Onlarla iftihar ediyorum. Юefliрin de ayrэ gьзlьkleri var fakat bazэ kimseler bir enstrьmanэ hakkэyla solist olacak nitelikte beceremediрi iзin genelde юefliрe dцnьyor. Almanya'da Bodensee Senfoni Orkestrasэ'nэ baюkemancэlэрэnэ yaptэm. Mьziksiz bir yaюam dьюьnemiyorum. Эnsanlar bu yьzyэlda neden hвlв birbirlerini цldьrьyor anlamak gerзekten gьз. Biz de sanatзэlar olarak bundan зok etkileniyoruz ama elimizden bir юey gelmiyor. . Bana "Sen kemana" dediler. Bunun son bulmasэnэ istiyorum.

Prof. Dr. Saim Akзэl: Юeflik, bageti eline alэp sahneye зэkmakla olmuyor

Japonya'dan Eski Sovyetler Birliрi Cumhuriyetlerine, Avrupa'dan Amerika'ya kadar dьnyanэn dцrt bir yanэnda solist ve baю kemancэ olarak konserler vermiю, orkestralar yцnetmiю usta bir isim Prof. Bunlarэ mьziksiz dьюьnebiliyor musunuz" Mьzik insanэn vazgeзemeyeceрi, doрasэnda olan ve tabiatta bulunan bir olay. Siz bir mьzik aleti зalmayэ parayla satэn alamazsэnэz. BABAMA MЭNNETTARIMЗocukluрunuzda mьziрe olan ilginiz nasэldэ"Эlkokulu Biga'nэn Dimetoka kцyьnde okudum. Ben bunlardan olmadэm зьnkь baю kemancэ ve solist olarak bir hayli gцrevde bulundum, maalesef uzun seneler цnce sol elimde yaюadэрэm bir saрlэk sorunundan dolayэ kemanэ зalamaz hale geldim ve bэrakmak zorunda kaldэm. Onlara ulusal ve evrensel зok sesli mьziрi dinlemelerini, anlamaya ve црrenmeye зalэюmalarэnэ tavsiye ederim. Зьnkь herkesin gцrevidir ьlke sorunlarэyla ilgilenmek. Babamэn beni bu okula gцndereceрini duyanlar babama "Yahu sen hafэzsэn, oрlunu nasэl юarkэcэ okuluna gцnderirsin"" demiюler. Юefliрin de ayrэ gьзlьkleri var fakat bazэ kimseler bir enstrьmanэ hakkэyla solist olacak nitelikte beceremediрi iзin genelde юefliрe dцnьyor. Enstrьman црrenmek зaba ister. Зьnkь o zaman kendilerini tatmin, dinleyicilerini de memnun ederler. Bence her kьзьk зocuk mьzikle ilgilenmeli, en az bir enstrьman црrenmeli. Mecburen keman црrenmeye baюladэm. Ne gelen oldu ne de giden. Bu nedenle mьzisyen olduрuma юьkrediyorum. Ulusal ve evrensel зok sesli mьziрi seviyorum ve deрerli buluyorum. Ьnь ve katэlэmcэlarэ Karadeniz dэюэna da yayэlэnca Nihat Bey'e "Bunun adэ Tekfen Filarmoni Orkestrasэ" olsun dedim. Tьrk bestecilerimizden de Adnan Saygun, Ulvi Cemal Erkin ve Cemal Reюit Rey benim iзin зok цnemliler. Orkestra юefliрi yaptэрэm iзin de bu bestecilerin eserlerini de sэk sэk yцnetiyorum. Bu plak o yэl Hollanda'da en зok satэlan plak oldu. Bunlarsэz yapamam. Biz de kendisiyle hocasэ olduрu Haliз Ьniversitesi'nde bir araya gelerek keyifli bir sцyleюi gerзekleюtirdik. Japonya'dan Avrupa'ya kadar birзok konserler verdik. Bu ьzьntьmь hocalэрa kendimi vererek ve юeflik yaparak unutmaya зalэюtэm. Црrenmenin sonu yok, ayrэca bir senfoniyi yцnetirken duyulan haz da зok bambaюka bir юey. Evde yaюlэ bir anneanne vardэ, Ayюe Nine. Dr. Mьziрin diрer dallarэna negatif bir aзэdan bakmam. 5 yэl yцnettim ve 4 tane de tanэnmэю sanatзэlarэmэzэn solist olarak katэldэрэ CD зэkardэm. . SAVAЮLAR ЭNSANLIРA HЭЗ YAKIЮMIYORNasэlsэnэz, юu ara hayata ve gьndeme dair neler dьюьnьyorsunuz"Yaюamaya devam ediyorum ama dьnyanэn юu an iзinde bulunduрu durum elbette hoю deрil. Ancak bageti alэp eline sahneye зэkmakla olmuyor юeflik. Bu orkestra ile de birзok konser verdik, ьniversitenin kutlama tцrenlerinde зaldэk fakat araya pandemi girdi ve birзok юey aksadэ. Цnce baю kemancэ ve solist olarak yetiюtiriyor kendini, ardэndan da orkestra юefliрine yцneliyor. Hollanda'da da 5 sene Frysk Orkestrasэ'nэn baюkemancэlэрэnэ ьstlendim, Milano'da birinci kemancэlэk yaptэm. Ьlkenin problemleri ve sorunlarэndan uzak kalmamayэ tercih ediyorum. Bir gьn gelip ellerimizi kontrol ettiler. Fakat ben tekrar dilekзe verdim ve kesin olarak yurda dцndьm. Tiyatroda, operada, sinemada. Kendimi юefliрe ve hocalэрa adamasaydэm bunun sonu kцtь olabilirdi. HER ЮEYЭ BIRAKIP YURDA DЦNMEYЭ TERCЭH ETTЭMBorusan ve Tekfen gibi orkestralarэ, birзok ьniversitede de зeюitli mьzik topluluklarэ kurdunuz. Ben Barok, klasik ve romantik mьziрi severim. Bьtьn tьrlere saygэm var. . 19 Mayэs Genзlik Orkestrasэ'nэ, Niюantaюэ Ьniversitesi Orkestrasэ'nэ ve Mьlkiyeliler Birliрi Topluluрu'nu da yine ben kurdum. MAALESEF KEMANI BIRAKMAK ZORUNDA KALDIMOrkestra yцnetmek, mьzik yapmak, sahnede olmak size kendinizi nasэl hissettiriyor"Эcracэlэk baюka bir юey, юeflik baюka bir юey. . Almanya'da Bodensee Senfoni Orkestrasэ'nэ baюkemancэlэрэnэ yaptэm. Beni зok etkiledi. Ben de tutturdum юarkэcэ olacaрэm diye. Babamэn bu tutumu sayesinde konservatuvar sэnavэna gцtьrdьler beni. Ama mesafe kэsaydэ ve en sevdiрim юarkэlarэ sцyleyemeden eve dцnьyordum. Borusan bunlardan biridir. Эntihara kadar gidebilirdim. Hiз unutmuyorum babam da onlara "Ben Cumhuriyet hafэzэyэm, siz anlamazsэnэz, iюime karэюmayэn" diye cevap vermiю. Зьnkь Hollanda'da зok iyi durumdaydэm. Bunun son bulmasэnэ istiyorum. Babama зok minnettarэm mekвnэ cennet olsun, onun sayesinde buralara geldim. Эstanbul Belediye Konservatuvarэ yatэlэ kэsmэnэ kazandэm. . MЬZЭK YAЮAMIN TA KENDЭSЭMьzik sizin iзin ne demek"Mьzik bana gцre yaюamэn ta kendisi. Savaюlar, зatэюmalar; insanlэрa hiз yakэюmэyor. Эnsanlar bu yьzyэlda neden hвlв birbirlerini цldьrьyor anlamak gerзekten gьз. Kesin dцnью kararэ aldэm fakat o yэl bir de Hollanda'da 13 parзadan oluюan bir 'long play' plak зэkardэm. . 1981 yэlэnda Hollanda'da baю kemancэ iken yurda dцnmeye karar verdim. Bu nedenle ne зalarlarsa зalsэnlar, hangi tьr mьzik yaparlarsa yapsэnlar; onda ileriye gitmeye ve baюarэlэ olmaya odaklanmalэlar. Цrneрin bakkala giderken. O an neler dьюьndьnьz"Kemanэ зalamaz hale geldiрimde tabii зok ьzьldьm, kahroldum. Bana gцsterip "Bak sana gцre юarkэcэ okulu varmэю" dedi. Babam beni okula bэraktэ ve gitti. Babam kцyьn hafэzэydэ, ben hafэz oрluyum. Yetiюtirdiрim црrenciler bugьn dьnyanэn dцrt kэtasэnda. Bana "Sen kemana" dediler. Elinizdeki sorunun ardэndan yэllarca зaldэрэnэz kemanэ bэraktэnэz. Mьzisyen olmasaydэm o bьyьk bestecileri nasэl tanэrdэm" Usta mьzisyenlerden sonra doрmuю olmayэ цnemli bir юans olarak gцrьyorum. 20 binden fazla kiюi цldь ve bunlarэn da bьyьk bir kэsmэ kadэnlar ve зocuklar. Ben de зocukluk aklэyla bakkaldan en цnemli alacaрэmэ юeyi bilerek unutuyordum, sonra tekrar bakkala gцnderiliyordum ve yolda geri kalan юeyleri sцylьyordum. Burasэ klasik mьzik okulu" dedi. Зok юaюэrmэюtэm, meрer baюarэlэymэюэm kemanda ve piyanoda. Babama mektup yazdэm, gelin beni alэn, burasэ yanlэю okul diye. Okul da beni layэk gцrdь, tцren yapэlmэюtэ. Hafэz babasэnэn gazetede gцrdьрь konservatuvar okulu ilanэyla baюlayan mьzik yolculuрunda 65 yэlэ geride bэraktэ. Hatta orkestradan ayrэlma dilekзemi verdiрim zaman orkestranэn genel mьdьrь dilekзemi yэrttэ, "Юaka yapэyorsun" dedi. Юeflik цyle "Црrendim bitti tamam ben юef oldum" diyebileceрiniz bir alan deрil. Ьniversitelerde de orkestralar kurdum. Saim Akзэl. HER ЗOCUK BЭR ENSTRЬMAN ЦРRENMELЭMьzik iyileюtirir sцzьne katэlэyor musunuz" Siz hangi mьzisyenleri ve mьzik tarzlarэnэ seviyorsunuz"Evet katэlэyorum зьnkь mьzik insanэn ruhunu okюayan ve zenginleюtiren bir юey. . Verdiрim konserler dэюэnda yazэ yazmayэ da зok seviyorum. Elbette зok bьyьk ьzьntь yaюadэm. Mutluluktan uзuyordum, Ahmet Ьstьn gibi biri olacaрэm diye dьюьnьyordum. Kэsa bir sьre цnce Nihat Bey'in цlьm yэldцnьmьnden цtьrь onun hatэrasэna verilen konsere davet edildim, seyirciler arasэndaydэm. Ekrem Zeki Ьn, keman црretmeniydi okulda. Biz de sanatзэlar olarak bundan зok etkileniyoruz ama elimizden bir юey gelmiyor. Юцyle bir dцnьp baktэрэnэzda ne geзiyor aklэnэzdan"Yetiюtirdiрim црrenciler ve onlarla verdiрim konserler geliyor aklэma. Okul Эstanbul'daydэ. Geldiрi noktada yetiюtirdiрi yьzlerce sanat црrencisi, verdiрi yьzlerce konserin derin hazzэ ve bu alana sunduрu katkэlarэn tarifsiz gururunu yaюэyor. Bu alanda sanatзэ yetiюtiren bir eрitimci aynэ zamanda. Konservatuvardan 9 sene sonra mezun oldum. Bakэn mьziрin зeюitleri olabilir. Babam bir gьn gazetede konservatuvar ilanэnэ gцrmью. Buna цncьlьk etmekten kэvanз duyuyorum. . Radyo yeni зэkmэюtэ o zaman, biz de almэюtэk, юarkэlar dinleyip ezberliyordum. Tьrkiye'ye dцnьюьmьn цnemli olaylarэndan bir tanesi de bu цzel orkestralarэ kurmuю olmam diye dьюьnьyorum. Mьziрe ve hayatэna dair konuюtuk. Зьnkь dikkat ederseniz her юeyde mьzik vardэr. Orada doрdum. . "Hani юarkэ"" diye sordum. Эnюallah dьzelir. Bunlarэ yaparken motivasyonunuz neydi"Yьksek okulu Almanya'da bitirdim. Bu orkestrayэ 20 yэl yцnettim. Юeflik ve hocalэрa yцnelerek bu durumu yenmeyi baюardэm. Kitap ve gazete okumayэ da. Dцndьkten sonra Tьrkiye'de oda ve цzel orkestralarэn olmadэрэnэ fark ettim. Эstanbul, Romanya ve Kiev'de Зaykovski Mьzik Akademisi'nde eрitimler aldэm. Bunlardan en цnemlisi Haliз Ьniversitesi'nde kurduрum oda orkestrasэdэr. Kьзьkken sesim gьzeldi, юarkэ sцylerdim. Ben de yollarda юarkэ sцylьyordum. Baюэmdan kaynar sular dцkьldь o an. Kцln Devlet Yьksek Mьzik Okulu'nda eрitimimi tamamladэm. Ertesi gьn Vatan, TAN ve Cumhuriyet gazetelerinde resmimi basmэюlardэ. . Dьюьnьn 50 sene keman зalmэюsэnэz, kemanэ o kadar зok seviyorsunuz ama bir gьn зalamaz hale geliyorsunuz. Цrneрin Зaykovski benim vazgeзemeyeceрim bir bestecidir. Mьziksiz bir yaюam dьюьnemiyorum. Koskoca bir toplumun bцyle bir boюluрu nasэl olabilir diye dьюьndьm ve orkestralar kurmaya baюladэm. Kendi sahasэnda baюarэlэ olmuю herkesi takdir ederim. O rahatsэz oluyordu. "Ne юarkэsэ" diye sordu Ekrem Hoca, "Burada юarkэ falan yok. Elimden geldiрi kadar da icra etmeye зalэюэyorum. Bu orkestrada 23 ьlkeden sanatзэlar yer alэyordu. Beю yэlэn sonunda da Tekfen Filarmoni Orkestrasэ'nэ kurdum. Dьюьnmeyi, felsefeyi ve edebiyatэ зok seviyorum. Beni onun yanэna verdiler. Bazэ yazэlarэm da gazetelerde yayэnlandэ. Bu nedenle her aileye tavsiye ediyorum зocuklarэna bir enstrьman зalmayэ црretmelerini. O zaman Borusan Oda Orkestrasэ olarak kurdum. Юimdi de Эsrail-Filistin. Bir usta olarak genз sanatзэlara neler sцylemek istersiniz"Mutlaka bir enstrьman зalmalэlar. Hatta sahneye de davet edip bir parзayэ yцnetmemi istediler ben de Nihavend Longa'yэ yцnettim. Bu dцnemlerde oda orkestralarэyla da зok зalэюtэm ve bir hayli turneler yaptэk. Ama o zaman Karadeniz Oda Orkestrasэ olarak kuruldu. Эki sene sonra bir iю insanэ okula bir keman hediye etti, "Bunu sizin takdir edeceрiniz bir црrenciye hediye olarak verin" diye. O da kabul etti. ЬLKE SORUNLARIYLA ЭLGЭLENMEK HERKESЭN GЦREVЭ65 yэlэ geride bэraktэnэz mьzikal yolculuрunuzda. Onlarla iftihar ediyorum.